اسلام و نظام تربیتی انسان

جایگاه حیا

مهار نمودن خود و تنظیم رفتار ها ، افکار و هیجان ها ، از ارکان بنیادین موفقیت بشر ، در ابعاد شخصیتی و اجتماعی است که بدون آن نمی توان به اهداف والای انسانی دست یافت . تنظیم رفتار، از یک دیدگاه به دو بخش بیرونی و درونی تقسیم می شود و بهترین و مؤثرترین نوع آن ، مهار کردن و تنظیم نفس درونی است . در واقع ، موضوع ( خود نظم دهی ) در این نوع آن معنا می یابد . انسان به نیرویی درون نیاز دارد تا افکار ، احساسات و رفتار او را مهار کند و به آنها نظم دهد . این مقهوم ، در ادبیات دینی ، به  عنوان تقوا مطرح می شود تقوا ، عنوانی کلی ، جامع و فراگیر است که همه عوامل مهار کردن و تنظیم خود را شامل می شود . در فرهنگ دینی ، مجموعه ای از عوامل مهار کننده و نظم دهنده وجود دارد که هر کدام ، ویژگی خاص خود را دارند و به نوعی این کنترل را اعمال می کنند .

یکی از مهمترین عوامل خود نظم دهی که دین معرفی می کند حیاست . از دیدگاه اسلام ، حیا در نظام تربیتی انسان ار چایگاه والایی بر خوردار است . در بحث انسان شناسی ، اخلاق در درجه نخست اهمیت قرار دارد که در بر دارنده عناصر بسیاری است . در میان این مجموعه عناصر ، برخی از عوامل ، امتیاز و برتری ویژه ای نسبت به دیگر عوامل دارند که اصطلاحاً مکارم اخلاق نامیده  این محموعه مکارم ( شایستگی ها ) عنصر یا عامل حیا در راس همه قرار دارد .

امام صادق (ع)می فرمایند : نیکی های اخلاق ده تاست و در رأس آنها حیاست .

رسول گرامی اسلام ،  خلق و خوی اسلام را حیا معرفی کرده و فرموده است حیا همه دین است .

در روایات متعددی آمده است که اگر حیا نباشد . همه چیز جایز می شود .

این موارد و موارد متعدد دیگری از این دست نشان دهنده جایگاه ممتاز این صفت در سختار روانی انسان ، حکایت گر اهمیت فوق العاده آن در موفقیت انسان است . این جایگاه ممتاز به جهت ماهیت ویژه ای است که حیا دارد. حیا عاملی  است مهار کننده و نظم دهنده که رفتارهای روانی و فیزیکی انسان را بر اساس شرع و عرف تنظیم می کند . برتری این عامل بر دیگر عوامل بدین جهت است که حیا نه مبتنی بر ترس است ، نه مبتنی بر طمع ، بلکه مبتنی بر احترام به خود یا کرامت انسانی است .

که بر اساس آن ، وقتی فرد خود را در حضور شخصیتی کریم بیابد ، از ارتکاب زشنی ها خود داری و رفتار خود را تنظیم می کند . انسان به میزان کرامتی که از آن برخوردار است . شرم دارد که به زشتی ها آلوده شود و یا از زیبایی ها محروم گردد پس حیا می تواند در رأس نظام مهار کننده و نظم دهند ه انسان قرار گیرد .

و شاید به همین جهت باشد که خداوند متعال ، پیش از آن که مردم را ترس از خود فرا خواند به حیا فراخوانده و فرموده است و « اَلَم یَعلَم بِاَنَّ الله ، یَری » آیا انسان نمی داند که خداوند او را می بیند .

حضرت علی ^(ع) می فرماید :

 من هرگز خود را از میدان تکاپو و حیات که همگی در آن شرکت داریم کنار نمی کشم . من عضوی از کاروانیان رهرو آن مقصد والا هستم که در گذر گاه زندگی پیش می رود . فرزند ابو طالب و نوة عبدالمطلب بودن و حتی داشتن سرمایه خد دادی مرا از حرکت باز نمی دارد . تا این لحظه از زندگی راه رفته ام و تا لحظات واپسین  حیات راه خواهم رفت ، همگی در سود و زیان روحی مشترک هستیم اگر صدق و حرکت در مسیر حق اطاعتی است که شما انجام بدهید، همان اطاعت است که من هم به آن اطاعت متعهد می باشم اگر دروغ و انحراف از مسیر حق ، معصیتی است ؟ باید شما انجام ندهید . همان معصیت است که جان مرا هم به تباهی خواد کشید . من آن مشعل چوبین نیستم که راه کاروانیان را روشن سازد وخود بسوزد و تباه گردد . من حساسیت روح را به خوبی دریافته ام و می دانم که یک میلیارد ، میلیاردم از یک ذره از ابراز خلاف خواسته وافعی روح ، می تواند همه اقیانوس روح را بخار کند و در فضای درون به صورتم قطرات سم در آورد و همة موجودیت آدمی را تباه سازد . آیا من شیفتة به ثمررسیده شخصیت تجسّمی از قرآن نداشته باشم که میگوید :

« یا ایِّها الَّذیِنَ آمَنوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفعَلُونَ کَبُرَ مَقتاً عنداللهِ أَن تَقُولوا ما لا تَفعَلونَ»

ای مردمی که ایمان آورده اید چرا سخنی می گوئید که خود عمل به آن نمی کنید ، این یک خصومت بزرگ است در پیشگاه خدا که می گویید چیزی را که به آن عمل نمی کنید.

شاید شما هم بدانید که من اگر محبت الهی نداشتم ، ارائه نفس در این زندگی را قطع     می کردم ، چگونه با آن محبوب جاودانی ام خصومت بورزم؟

لَن یُسرِ عَ اَحَدٌ قَبلی اِلی دَعوَهَ حِق

 هیچکس سریعتر از من به اجابت دعوت حق، صله رحم ، احسان و بخشش فراوان نشتافته است ، پس سخنم را بشنوید و گفته هایم را حفظ کنید.

فَعَلی مَن اَکذِبُ

به چه کسی دروغ بسته ام ؟ آیا به خدا دروغ بسته ام که خود نخستین مومن به او هستم یا به پیامبرش که نخستین مقصدش بوده ام ؟ نه اینطور نیست.

- پیشگامی او در نماز

« اللهمَّ إنِّی اَوَّلُ من اَنابَ وَسمَعَ و اَجابَ » بار خدایا ! من نخستین کسی هستم که بسوی تو بازگشته  و ندای  تو را شنیده و پاسخ گفته ام  . هیچ کس جز پیامبر ^(ص)  در  نماز بر من سبقت

نگرفت ( و نخستین نماز گزار در اسلام بعد از او من هستم ).

امیر المومنین خود می فرماید: «من بنده خدا و برادر پیامبر و صدیق بزرگم ؛ این سخن را بعد از من جز دروغگویی افترا ساز نمی گوید . من با رسول خدا هفت سال پیش از مردم نماز گذارده ام و اولین کسی هستم که با او نماز گذارد.»

   سلام  .........

  ای انسان ملائکه و ملکوت دوستان تواند ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏
           ای انسان خودت رابشناس
                     عمل ،‏فقط و فقط باید برای رضای باری تعالی و با اخلاص باشد 
            اگر  ما یه قدر ترسیدن از یک عقرب از عقاب خدا بترسیم همه کارهای عالم اصلاح می شود .
     بیایید سعی کنیم صفات خدایی را در خودمان زنده کنیم
          خداوند کریم است   ما هم کریم باشیم
                    رحیم است ،‏ رحیم باشیم
                          ستار است  ،‏ستار باشیم .....................

     الهی نامت نور دیده آشنایان ،‏یادت آئین منزل مشتاقان
                                          یافتنت چراغ دل مریدان ،‏مهرت انس جان دوستان
    الهی چه خوش روزی که خورشید جلال تو بما نظر می کند
                                           چه خوش وقتی که مشتاق از شاهد جمال تو مار ا خبر می دهد .

  آن گاه که درون خویش را از خود تهی یافتی و بیرون از خویش را خالی از خدا                    قرآن بخوان
  آن گاه که دردریای خروشان زندگی ، در جنگلهای طوفان جهل و ترس اسیر شدی و ساحل صلاح وصلاح کشتی نجات و رهایی را آرزو کردی                                                                                       قرآن بخوان
  آن گاه که در کوچه  باغهای یأس ، حیران و سرگردان ،‏نا امید و پریشان ، در جستجوی قطره ای آب ، کشتزار خشک و قحطی زده اندیشه ات را تسلی می دهی ، از دریای بی کران امید لختی بر گیر و              قرآن بخوان
  آن گاه که غرور و جودت را فرا گرفت و تفاخر شعورت را و ذلت خویش را عزت یافتی و نخوت خویش را همت،                                                                                                                  قرآن بخوان
 آن گاه که مزگ خود را دور دیدی و حیات خود را جاوید یافتی و دنیا و آخرت را جدا از هم و دنیا داری وبهشت را در کنار هم                                                                                                                قرآن بخوان
  آن گاه که خود را خدا یافتی ،‏یا خدا را جدا از خود و یکی بودن شرک را توحید پنداشتی و شمع را خورشید                                                                                                               قرآن بخوان
 آن گاه که از درستی گسستی و بر مرکب سستی نشستی ، و به پیش پیوستی و در منجلاب تباهی رهایی را خواستی                                                                                                          ‍   قرآن بخوان
آن گاه که در دره های پستی و زبونی در جستجوی راهی به سوی قله انسانیت ،‏سنکستان در می نوردی و همچون اسیر زندانی دریچه ها را می جوئی                                                                            قرآن بخوان
 آن گاه که در دل سیاه شب و اعماق تاریک ظلمات ، در جستجوی نور و روشنی شمع وجودت از شور و التهاب می سوزد و در آرزو صبح سپیدی، افق را می نگری تا شاید طلوع فجر را در نیمه شب تماشا کنی قرآن را بازکن تا در برگهایش در افق اندیشه ات فجر را ببینی                                                                    قرآن بخوان

                                                                     التماس دعا

           تورا غایب نامیده اند چون ظاهر نیستی ، نه اینکه حاضر نباشی غیبت به معنای حاضر نبودن تهمت ناروااست و آنان که بر این پندارند فرق میان ظهور و حضور را نمی دانند . آمدنت که در انتظار آنیم به معنای ظهور است نه حضور و دلشدگانت که هر صبح و شام تو را می خوانند ظهورت را از خدای می طلبد .

         دردی است در دل من درمان نمی پذیرد
                                            جز با طلوع خورشید پایان نمی پذیرد
        بی او دلم شکسته سامان نمی پذیرد
‏                                           لبها غمین و خسته ، خندان نمی پذیرد

   سلام بر مهدی ، سلام بر آخرین یاس امامت ، سلام بر تنها ترین ستاره ولایت ، سلام برزلال معرفت ، شکوه عشق  و نهایت اندوه ، سلام بر عمق مظلومیت مهدی ، سلام بر ژرفای غربت مهدی و سلام بر واژه واژه از وجود پاک و پرمهر مهدی 
                                        بی قرار کربلا
                                              سلام  بر چشمهان پر انتظار مهدی 
                                                       سلام بر قلبهای پر درد مهدی ‏
                                                               سلام بر دستهای پر امید مهدی
‏                                                                       سلام بر جد مهدی محمد رسول ا...(ص)
                                                                                سلام بر مادر مهدی فاطمه الزهرا (س)
                                                                                         سلام بر هستی عام مهدی 
    

 یکی از عوامل مهم در پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 شناخت دقیق مردم به ویژه جوانان از خط امام خمینی (ره) بود که این شناخت موجب وحدت و یکپارچگی ملت مسلمان ایران گردید ، و موجب پیروزی افتخار آمیز انقلاب اسلامی گردید .حال با یاد آوری دوباره خط امام باید دید نسل های قبل چقدر  این خط  را الگو خود قرار داده اند و  نسل سومی ها تا چه اندازه با آن آشنایی دارند که این خود یکی دیگر از عوامل تداوم انقلاب اسلامی ایران است .

خط امام  خمینی ‏: یعنی تلاش برای تحقق شعار نه، شرقی نه غربی ، جمهوری اسلامی .
خط امام خمینی : یعنی منطبق ساختن کلیه ابعاد زندگی با اسلام ناب محمدی .
 خط امام خمینی : یعنی توجه به عبادات فردی و جمعی .
خط امام خمینی : یعنی عمت بلند داشتن ، مرگ را پذیرفتن و ننگ را نپذیرفتن .
خط امام خمینی بعنی عمل به تکلیف الهی بدون در نظر گرفتن نتیجه کار.
خط امام خمینی :‏یعنی داشتن خوی کوخ نشینی و پرهیز از خوی کاخ نشینی .
 خط امام خمینی : یعنی  پذیرفتن اسلام و ولایت فقیه .
خط امام خمینی : یعنی بیزاری از اسلا م آمریکایی.
 خط امام خمینی :‏یعنی حضور در تمام صحنه های انقلاب و حفظ ارزشهای اسلامی .
خط امام خمینی :‏ یعنی خودسازی قبل از دیگران سازی .
خط امام خمینی : یعنی دشمن زالو صفتان و زر اندوزان و زورمندان را از کشور بیرون کردن .
 خط امام خمینی :‏ یعنی دعوت به خدا با عمل نه فقط با زبان .
خط امام خمینی :‏یعنی انس با قرآن ، مواظبت بر نماز تحقیق در اسلام .
 خط امام خمینی : یعنی محبت کردن و پیرو اهل بیت بودن.
                                                                           امیداوریم که همگی پیرو خط امام باشیم
                                                                    برای شادی روح طیبه حضرت امام خمینی صلوات

     سلام بر تو ای عاشورا !!
     تو نقطه وصل تمام شعاع های نور جهانی ، که مرکزیت جهان در تو معنا می یابد . از چه رو است که این گونه بلندی یافته ای ؟ آن زمان که شاعرانه شعور پر غیرت خود را بر عرصه حهان به نمایش نهادی و خداوند به ملائک نشان داد که ( انی اعلم ما لا تعلمون ) آن زمان بود که تا اوج عروج کردی و جهان حیات خویش را وامدار تو شد . تمامی غیرت تو و تمام اوج در صحیفه لحظات تو در خورشیدی پر نور متمرکز می شو د. خورشیدی پر نور که غیرت بزرگترین فقر و نداری مردمان زمان او بود و غیرتمندی بزرگترین ثروت یاران با وفای او .
 خورشیدی که در تمام لحضات تو شاعرانه عطش را سرود تا غیرت بیدار گردد. در این حال ، در دو سوی او مردانی ایستاده بودند : در سویی مردانی که مردی در آنها مرده بود ، حتی عطش در بیدار کردن غیرت انان پیروز نشد و در سویی دیگر مردانی که نام غیرت را سربلند کردند . آنها که در سخت ترین لحضات تو ای عاشورا ! آنگاه که عاشقانه بر زمین افتاده بودند ، در آن حال که خورشید دوباره عطش را با حضور پر از تنهایی خود سرود ، برخاستند . اما خورشید به آنها اذن عروج داد و آنها دوباره فرو تنانه بر زمین افتادند و به یقین می دانم که اگر خورشید فرمان جهاد دوباره داده بود ، از این سرا به سرای اوج عروج نمی کردند .
  ای عاشورا !‏پر شور ترین لحظات تو که سرشار از شعور شد،‏آن لحضه ای است که عباس ، علی و علمدار حسین ندایی رسا داد ، شاعرانه و لبریز از غیرت
                                                   والله ان قطعتموا یمینی          انی ابداً‏ان دینی
  ای عاشورا !‏همچنان با شعوری غیرتمند و شاعرانه تا انتهای جهان با طنین فریادهای خورشید ماه و ستارگانت جاودانه خواهی ماند .

         گریه مظهر شدید ترین حالات احساسی انسان است و انگیزها و علت های گوناگونی دارد که هر کدام از آنها بیانگر حالتی خاص است . در روایات بعضی از انواع گریه تشویق شده و از صفات پسندیده بندگان محض خداوند به شمار آمده است .
 هر کس با اندک توجهی در خواهد یافت که گریه بر سیدالشهداء ،‏گریه از نوع محبت است . محبتی که عاشقانش در دلهایشان به ثبت می رسانند . گریه بر او ،‏گریه شوق است ؛ چرا که اکثر حماسه های کربلا شور انگیز و شوق آفرین است و سیلاب اشکهای شوق عشاق پیوسته به جهت آن همه ایثار ، جوانمردی ، رشادت ، شجاعت و خطابه های روشنگرانه آتشین مردان و زنان در ظاهر اسیر ، از چشمان عشاق سرازیر می گردد . همچنین هدف متعالی و انسان ساز او و اصحابش سبب گریه معرفت و پیوند است ، که به دیدگاه امام خمینی (ره) گریه سیاسی که فرمودند :  ماملت گریه سیاسی هستیم ، ما ملتی هستیم که با همین اشکها سیل جریان میدهیم و سدهایی را که در مقابل اسلام ایستاده  است خرد می کنیم .
   هیهات که گریه بر ابا عبدالله الحسین (ع) گریه ذلت وشکست باشد ، بلکه گریه همبستگی و پیوند با سرچشمه عزت و افتخار است ، گریه صامت نیست ، که گویاتر از هر ناطقی است ، گریه سرد کننده نیست ،‏که گریه گرما بخش است ، گریه بزدلان نیست ، که گریه رشیدانه است ، گریه حسرت و ندامت نیست ، که گریه امیدوارانه است . و بالاخره گریه معرفت است که در سوگ حسین و یارانش از هر گونه تحریف و انحراف در قیام جاودانه حضرتش جلوگیری می کند و شاید به همین دلیل است که در فضیلت گریه بر حسین (ع)‏روایات متعددی آمده است . از آن جمله حدیثی است که حضرت امام صادق (ع) می فرماید: (کلُّ الجَزَعِ وَ البُکاءِ مَکروه سِوَی الجَزَعُ وَالبُکاءُ الحسین (ع) )هر نالیدن و گریه ای مکروه است ، مگر ناله و گریه بر حسین (ع).                                                        
                                                                                                                  التماس دعا